Hơn 2 năm qua, thẻ vàng của Ủy ban châu Âu (EC) đã tác động tiêu cực đến hoạt động khai thác, chế biến và xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam. Đây là hệ quả của hoạt động thác tự do, thiếu bền vững kéo dài nhiều năm qua của ngành thuỷ sản Việt Nam.

Châu Âu là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn thứ 2 của Việt Nam, chiếm tới 16-17% tổng doanh thu xuất khẩu toàn ngành thủy sản. Do ảnh hưởng của thẻ vàng, giá trị xuất khẩu thủy sản sang thị trường này liên tục giảm. Cùng với đó, 100% sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu sang Châu Âu đều bị kiểm tra rất nghiêm ngặt, doanh nghiệp xuất khẩu phải chịu thêm nhiều chi phí phát sinh cho mỗi lô hàng. Quyết định phạt thẻ vàng của EU còn làm mất uy tín nghiêm trọng Việt Nam trên trường quốc tế, làm giảm năng lực cạnh tranh cũng như giá trị các mặt hàng thủy sản của nước ta trên các thị trường lớn khác như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, …

Việc tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài đang là trở ngại lớn nhất trong việc khắc phục thẻ vàng của EC. 2 năm qua Việt Nam ghi nhận không còn vụ vi phạm nào trên toàn bộ tuyến Thái Bình Dương, tuy nhiên vẫn còn các vi phạm tại vùng biển phía Nam với 113 vụ vi phạm, gồm hơn 180 ngư dân. Trong chuyến kiểm tra gần đây vào tháng 11/2019, Đoàn Thanh tra của EC khẳng định Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong việc chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, tuy nhiên chừng nào Việt Nam chưa giải quyết triệt để vấn đề tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài thì EC sẽ không rút lại thẻ vàng.

Nếu không gỡ được thẻ vàng, hoặc bị nâng lên thẻ đỏ thì điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành thuỷ sản, ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế, đặc biệt là ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân mà trước hết là ngư dân. Vì vậy việc nhanh chóng thực hiện 9 khuyến nghị của EC, trong đó có việc lắp đặt giám sát hành trình tàu cá chính là vấn đề cấp bách đặt ra đối với 28 tỉnh, thành phố ven biển. Đây cũng là giải pháp để quản lý, giám sát, ngăn chặn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, là mục tiêu về lâu dài phải đảm bảo cho nghề cá Việt Nam phát triển bền vững, trách nhiệm. 

Ngư dân L.V.S tại tỉnh Quảng Bình chia sẻ, đã nhiều năm nay, ngày nào ông và bạn thuyền cũng cẩn thận ghi vào sổ nhật ký đánh bắt các thông tin về ngày giờ, tọa độ, sản lượng, chủng loại thủy sản để sau chuyến đi biển còn nộp theo quy định. Ông còn ghi thêm thông tin cụ thể về thời tiết, sức gió, sóng, … để làm kinh nghiệm cho các chuyến đi biển sau. Từ khi lắp đặt hệ thống giám sát hành trình trên tàu, ông không cần ghi nhật ký thủ công trên giấy nữa, mà nhập trực tiếp vào ứng dụng giám sát trên điện thoại thông minh. Ban đầu ông khá lúng túng, nhưng dần dà thành quen và cảm thấy tiện lợi hơn ghi trên giấy rất nhiều.

Anh N.N.H, một chủ tàu cá khác cũng cho biết: “Trước đây, mỗi lần ra khơi đánh cá, tôi rất khó khăn trong việc xác định ranh giới vùng biển nên tàu có thể đi qua vùng biển nước khác. Nay có thiết bị giám sát hành trình nên tôi sẽ không lo vi phạm nữa. Kể cả trường hợp giao tàu lại cho người khác, tôi ở nhà cũng yên tâm hơn bởi chỉ cần mở ứng dụng trên điện thoại là sẽ biết tàu đi những đâu, đánh cá ở khu vực nào”. Anh còn cho biết thêm, không chỉ hỗ trợ theo dõi hải trình, xác định tọa độ đánh bắt, … mà hệ thống giám sát tàu cá còn giúp anh liên lạc với người thân ở đất liền thông qua chức năng gửi tin nhắn trong những ngày ra khơi.

Cũng như anh H, nhiều bà con ngư dân cũng đã bắt đầu nhận thức được tầm quan trọng của hệ thống giám sát hành trình trên mỗi con tàu. Đây không chỉ là quy định của Nhà nước mà còn là công cụ hữu ích giúp đảm bảo an toàn cho ngư dân, nâng cao hiệu quả khai thác trong mỗi chuyến ra khơi, giúp bà con ngư dân cải thiện kinh tế.

Hệ thống giám sát tàu cá thu nhận thông tin dữ liệu tàu cá của cả nước như vị trí, hải trình, thông tin tàu về Hệ thống giám sát tàu cá tại Trung ương và 28 tỉnh ven biển. Các thông tin này là dữ liệu quan trọng để các cơ quan chức năng quản lý tập trung hoạt động tàu cá trên biển; phục vụ công tác ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; các dữ liệu là căn cứ xử phạt, xử lý tranh chấp trên biển; truy xuất nguồn gốc thủy hải sản; chống khai thác bất hợp pháp, tiến tới xây dựng ngành thủy sản bền vững.

Hiện nay, BA-SAT-01 là một trong số ít hệ thống giám sát tàu cá được Tổng cục Thủy sản công nhận đáp ứng các điều kiện theo Nghị định 26/2019/NĐ-CP và khuyến nghị ngư dân lắp đặt. Đây là hệ thống giám sát tàu cá được nghiên cứu thiết kế và sản xuất tại Việt Nam bởi công ty Điện tử Bình Anh (BA GPS) - công ty tư nhân đầu tiên đầu tư nghiên cứu sản xuất trọn vẹn tích hợp sản phẩm. Điều này giúp công tác bảo hành, bảo trì và sửa chữa sản phẩm được dễ dàng và nhanh chóng, có thể tùy biến linh hoạt cho phù hợp với yêu cầu của cơ quan quản lý, nhu cầu mở rộng của ngư dân (quản lý nhiên liệu, quản lý thùng lạnh của kho cá, …) với giá thành ưu đãi và cạnh tranh nhất trên thị trường hiện nay. Với mạng lưới chi nhánh, đại lý và điểm bảo hành rộng khắp 63 tỉnh thành trên cả nước, ngư dân có thể liên hệ để lắp đặt và bảo hành BA-SAT-01 tận nơi, nhanh chóng.

BA-SAT-01 sử dụng công nghệ định vị toàn cầu (GPS), công nghệ thông tin di động (GSM) và công nghệ truyền dữ liệu qua vệ tinh với vùng phủ sóng toàn cầu, đảm bảo truyền tải tín hiệu về máy chủ ổn định. Hệ thống giúp ngư dân có thể theo dõi trực tuyến vị trí tàu và hành trình tàu cá trong suốt chuyến đi biển, cảnh báo cho thuyền trưởng khi tàu đi vào vùng cấm đánh bắt hoặc vùng ranh giới cho phép trên biển, theo dõi  thông tin thời tiết và gửi báo động cấp cứu về bờ khi tàu gặp sự cố. Ngoài ra, hệ thống giám sát tàu cá BA-SAT-01 còn hỗ trợ công nghệ để ngư dân liên lạc hai chiều giữa tàu ngoài khơi xa với đất liền, phục vụ nhu cầu thông tin liên lạc ngay khi ở giữa biển khơi.

Tính đến tháng 4/2020, đã có trên 2000 phương tiện đang sử dụng hệ thống giám sát tàu cá BA-SAT-01. Sau hơn nửa năm kể từ khi ra mắt, BA-SAT-01 đã hỗ trợ không nhỏ cho công tác giám sát hành trình tàu cá, là công cụ đắc lực cho ngư dân trong mỗi chuyến ra khơi và góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. 

THEO BA GPS